Neha Patil (Editor)

Biu–Mandara languages

Updated on
Edit
Like
Comment
Share on FacebookTweet on TwitterShare on LinkedInShare on Reddit
Subdivisions:
  
South Hurza North

Glottolog:
  
bium1280

Biu–Mandara languages

Geographic distribution:
  
Nigeria, Chad, Cameroon

Linguistic classification:
  
Afro-Asiatic Chadic Biu–Mandara

The Biu–Mandara or Central Chadic languages of the Afro-Asiatic family are spoken in Nigeria, Chad and Cameroon. The most widely spoken is Kamwe, with 300,000 speakers.

Contents

Gravina (2014)

Gravina (2014) classifies Central Chadic as follows, as part of a reconstruction of the proto-language. Letters and numbers in parentheses correspond to branches in previous classifications. The greatest changes are breaking up and reassigning the languages of the old Mafa branch (A.5) and Mandage (Kotoko) branch (B.1).

  • South
  • South
  • Bata (A.8)
  • Bata Proper: Bacama, Bata, Fali, Gude, Gudu, Holma (†), Jimi, Ngwaba (from A.1 Tera), Nzanyi, Sharwa
  • Tsuvan: Tsuvan, Zizilivakan
  • Daba (A.7)
  • Daba Proper: Daba, Mazagway Hidi
  • Mina: Mina, Mbudum
  • Buwal: Buwal, Gavar
  • Mafa (= South A.5 Mafa (d)): Mafa, Mefele, Cuvok
  • Tera (A.1):
  • East Tera: Boga, Ga'anda, Hwana
  • (West Tera): Jara, Tera
  • Sukur (A.6)
  • Hurza
  • Hurza (from A.5 Mafa): Vame, Mbuko
  • North
  • Margi–Mandara–Mofu
  • Margi (A.2)
  • Bura: Bura, Cibak, Putai, Nggwahyi
  • Margi Proper: Kilba, Margi South, Margi
  • Mandara (A.4):
  • Wandala: Mandara (Malgwa), Glavda
  • Dghwede: Cineni, Dghwede, Guduf, Gava, Gvoko
  • Podoko: Podoko, Matal (from A.5 Mafa)
  • Mofu (part of South A.5 Mafa)
  • Tokombere: Ouldeme, Mada, Muyang, Molokwo
  • Meri: Zulgo, Gemzek, Merey, Dugwor
  • Mofu Proper: Mofu North, Mofu-Gudur
  • Maroua
  • Maroua (part of South A.5 Mafa (c)): Giziga North, Giziga South, Mbazla
  • Lamang
  • Lamang (West A.4 Wandala): Lamang, Hdi, Mabas
  • Higi
  • Higi (A.3): Bana, Hya, Psikyɛ, Kamwe, Kirya-Konzel
  • Musgum – North Kotoko
  • Kotoko Island: Buduma
  • Kotoko North: Mpade, Afaɗə, Malgbe, Maltam
  • Musgum (B.2): Musgum, Mbara, Muskum (†)
  • Kotoko Centre
  • Kotoko Centre: Lagwan, Mser
  • Kotoko South
  • Kotoko South: Zina, Mazera
  • Gidar
  • Jilbe was not classified, as no sources were available.

    Blench (2006)

    The branches of Biu–Mandara traditionally go by either names or letters and numbers in an outline format. Blench (2006) organizes them as follows:

  • Tera (A.1): Tera, Pidlimdi (Hinna), Jara, Ga'anda, Gabin, Boga, Ngwaba, Hwana
  • Bura–Higi
  • Bura (A.2): Bura-Pabir (Bura), Cibak (Kyibaku), Nggwahyi, Huba (Kilba), Putai (Marghi West), Marghi Central (Margi, Margi Babal), Marghi South
  • ? Kofa
  • Higi (A.3): Kamwə (Psikyɛ, Higi), Bana, Hya, ? Kirya-Konzəl
  • Wandala–Mafa
  • Wandala (Mandara) (A.4)
  • East: Wandala (Mura, Mandara, Malgwa), Glavda (Gəlvaxdaxa)
  • Parəkwa (Podoko)
  • West: Gəvoko, Guduf-Gava (Cineni), Dghweɗe, Hdi (Xədi, Hedi, Tur), Lamang, Woga, Vemgo, Mabas
  • Sukur (Sakwun, A.6)
  • Mafa (A.5)
  • Northeast Mafa: Vame (Pəlasla), Mbuko, Gaduwa
  • Matal (Muktele)
  • South Mafa
  • (a) Wuzlam (Ouldémé), Muyang, Maɗa, Məlokwo
  • (b) Zəlgwa-Minew, Gemzek, Ɗugwor, Mikere, Merey
  • (c) North Giziga, South Giziga, North Mofu, Mofu-Gudur (South Mofu), Baldemu (Mbazlam)
  • (d) Cuvok, Mafa, Mefele, Shügule
  • Daba (A.7)
  • North Daba: Buwal (Gadala), Gavar (Kortchi)
  • South Daba: Mina (Besleri, Hina), Daba (Mazagway), Mbədam
  • Bata (Gbwata) (A.8): Bacama, Bata (Gbwata), Sharwa, Tsuvan, Gude, Fali of Mubi, Zizilivakan (Ulan Mazhilvən, Fali of Jilbu), Jimi (Jimjimən), Gudu, Holma (†), Nzanyi
  • Mandage (Kotoko) (B.1)
  • South Mandage: Msər (Kousseri), Lagwan (Logone)
  • ? Jilbe
  • North Mandage: Afaɗə, Maslam, Malgbe (Gulfey), Mpadə
  • Buduma (Yedina)
  • East–Central
  • Gidar (Kaɗa)
  • Munjuk (B.2): Mbara, Muskum (Muzuk) (†), Mpus, Beege (Jafga), Vulum (Mulwi)
  • Mida'a (< B.1): Jina, Majəra
  • Newman (1977)

    Central Chadic classification per Newman (1977):

    References

    Biu–Mandara languages Wikipedia